Zakupiłem czaszę satelitarną 80 cm (65 PLN), konwerter (14 PLN), zainstalowałem na dachu i ustawiłem na satelitę (do określenia azymutu i elewacji bardzo pomocny był program Dish Pointer, w polu po lewej stronie trzeba wpisać swoja lokalizację – adres, a w polu po lewej należy wybrać opcję 25.9SE ES). W naszych warunkach parabola satelitarna 80 cm to rozsądne minimum jeśli chodzi o antenę odbiorczą. Musiałem jeszcze zrobić układ rozdzielacza RF/DC (konwerter zasilany jest po koncentryku; Bias-T można kupić za niewielkie pieniądze – PRZYKŁAD). Pociągnąłem 10 m kabla satelitarnego i podłączyłem do dongla RTL-SDR (50 PLN) – i odbieram poprzez program SDR Console. Jest on dużo lepszy niż SDRSharp, ma świetną opcję stabilizacji częstotliwości według beacona (OSCAR-100 czyli QO-100 nadaje ciągły sygnał telemetryczny BPSK na częstotliwości 10 489,750 MHz). Do regulacji azymutu anteny na dachu potrzebne jest śledzenie sygnału na bieżąco z użyciem odbiornika SDR do smartfona lub laptopa, lub jakiegoś mniej lub bardziej profesjonalnego przyrządu „sat finder” do ustawiania anten. Elewację z programu Dish Pointer ustawiamy według podziałki na uchwycie paraboli (jeśli jest), a następnie korygujemy na maksimum sygnału.

Uwaga: do prawidłowego działania RTL-SDR wymagane jest zainstalowanie aplikacji Zadig https://zadig.akeo.ie/!

Słychać sporo stacji z Europy, Azji, Afryki Południowej, Brazylii – zwykle na 58-59. Ciekawsze stacje słyszane w roku 2019: HS0AJ, HB9HAL, EA4GPZ, ZS1C, E21EJC, SP4LVC, PS8ET, YI3WHR, LY1R, SP8NR, VU2LBW, DO4PA (yl), EA6VQ, R2DRJ, ZV15CDR, F4DXV, A47RS, ZS5LEE, 3B8DU, TF1A, PR8ZX, SP9EGM, ZR6DLG, 9H1CG…

Niektóre stacje pokazują swój sprzęt QO-100 na qrz.com – warto obejrzeć: SP9VFD, LZ1JH, PY1SAN, SP9TTX, OE9DGV, PS8RF, DG7YEO, DK5WMA, DL1EMA, DK3EE, SP8NTH, DK1ML.

Dla przypomnienia bandplan i podstawowe informacje:

Wąskopasmowy transponder liniowy – 2 400,000 – 2 400,500 MHz Uplink, 10 489,500 – 10 490,900 MHz Downlink (od 14.02.2020)
Przy częstotliwości oscylatora konwertera LNB równej 9 750 MHz, Es’hail-2 odbierany będzie (dla emisji wąskopasmowych) w zakresie:
10 489,5 – 9 750 = 739,5 MHz do 10 490 – 9 750 = 740 MHz (polaryzacja V).

Szerokopasmowy transponder cyfrowy – 2 401,500 – 2 409,500 MHz Uplink, 10 491,000 – 10 499,000 MHz Downlink (polaryzacja H). Służy on głównie do DATV, więcej informacji na stronie SP3YOR oraz TUTAJ.

Poza sygnałem telemetrycznym 10 489,7500 MHz są także emitowane beacony na 10 489,500 i 10 490,000. Oba te prążki są bardzo wygodne – ułatwiają ustawienie anteny, a także wyznaczają dopuszczalny zakres pracy. Tak naprawdę to są pseudo-beacony, bo są generowane na Ziemi w centrum obsługi Es’hail-2.

Dlaczego moim zdaniem warto pracować przez satelitę geostacjonarnego? Ponieważ:
– zasięg odbioru i nadawania obejmuje pół świata,
– jest szeroki zakres częstotliwości pracy (500 kHz),
– zawsze są warunki do łączności
– nie ma ograniczeń czasowych w QSO jak na satelitach nisko-orbitalnych, można „żuć szmaty” także ze stacjami polskimi,
– system antenowy nie wzbudza podejrzeń osób postronnych,
– część odbiorcza jest niezwykle tania,
– dostępny jest darmowy znakomity software z podglądem całego widma,
– istnieje możliwość odbioru swojej emisji,
– dobra opcja łączności kryzysowych,
– i po prostu dlatego, że jest 😉

Wady to ograniczenia co do lokalizacji anteny (wymagane azymut 174, elewacja ok. 30 stopni w SP), a część nadawcza jest dość pracochłonna i kosztowna.

Konwerter satelitarny (LNB – low noise block) zawiera generator lokalny o częstotliwości z reguły 9 750 MHz, przy czym może się ona różnić od nominalnej nawet o kilkaset kiloherców! Jego stabilność częstotliwościowa ma istotne znaczenie dla odbioru. Nowszej generacji LNB, przeznaczone wyłącznie do telewizji cyfrowej, mają oscylator oparty o DRO (Dielectric Resonant Oscillator) – te są mniej stabilne i nie pozwalają na odbiór SSB z powodu fluktuacji częstotliwości. Starszej generacji LNB są lepsze, mają syntezę PLL z wzorcem zazwyczaj 25 MHz przy powielaniu x 390. Przy takim stopniu powielania niestabilność termiczna częstotliwości kwarcu też ma znaczenie. W sieci są opisy przeróbek LNB – zamiana kwarcu na wysokostabilne źródło częstotliwości, wprowadzenie sygnału oscylatora kablem oddzielnym kablem koncentrycznym lub tym samym, co sygnał wyjściowy itp. Są to z pewnością dobre rozwiązania, ale wymagają dodatkowego nakładu pracy. Można go uniknąć – stabilizacja częstotliwości według beacona jak np. w SDRConsole działa wystarczająco dobrze. Do pracy SSB/CW napięcie zasilania LNB trzeba ustawić na polaryzację V.

Są także opisy jak zamienić kwarc na inny tak, aby częstotliwość wyjściowa konwertera mieściła się w zakresie pasma 70 cm w celu wykorzystanie transceivera. Mimo wszystko niezależny odbiornik z możliwością oglądania widma w całym zakresie jest nieoceniony.

W sieci krążą informacje na temat typów konwerterów do QO-100 – niektóre są błędne. Sprawdzone konwertery LNB to np.: Octagon Optima single, Sharp Single LNB BS1K1EL100A, Opticum Red Robust, Opticum LSP-02G. Przegląd konwerterów LNB i opis ich konstrukcji można znaleźć TUTAJ .

Odbiornik – najprostsze rozwiązanie to USB dongle RTL-SDR za 50 PLN, początkowo używałem taki jak na obrazku obok (przejściówkę trzeba dorobić lub dokupić). W przypadku odbioru po kablu z konwertera i braku w nim innych sygnałów to działa wystarczająco dobrze.  Pewno lepsze efekty da FUNcube albo  SDRPlay RSP1A  – w Polsce można kupić poniżej 500 PLN. Niektórzy używają bardziej rozbudowaną wersję RSPDuo. Ma on dwa w pełni niezależne odbiorniki z niezależnymi filtrami pasmowymi. Pracują do 2 GHz, maja świetną czułość i dobre parametry szumowe. W paśmie satelitarnym na 70 cm rewelacyjnie odbierać można sygnały z amatorskich satelitów mając podgląd szerokiego widma pasma. Jakość własnego odbiornika można porównać z którymś z odbiorników internetowych, na przykład: https://eshail.batc.org.uk/nb/

Nadajnik – zwykle stosuje się up-converter lub transverter. Bardzo popularny jest DXpatrol Uplink Converter, koszt 120 Euro z dostawą, przy sterowaniu z transceivera 1-3 W daje on 100 mW na 2,4 GHz. Da się na tym robić łączności, szczególnie na CW, ale generalnie do komfortowej pracy SSB trzeba 1-5 W, a więc potrzebny jest wzmacniacz mocy. Ważne aby stopień końcowy nadajnika znajdował się tuż przy antenie. Transwerter SG Laboratory to być może najtańsze obecnie kompleksowe rozwiązanie toru nadawczego (210 Euro + 8 Euro wysyłka ekonomiczna). Przy sterowaniu mocą 0,2-5 W na 432 MHz mamy do 2,5 W na 2,4 GHz. Up-converter Kuhne to drugi biegun – koszt 949 Euro! Nie będę rozwijał tematu… Jest jeszcze kilka opcji: BU-500 (169 USD, 100 mW), PE1CMO, MiniKits. Bardzo ciekawą opcją, aczkolwiek wymagającą doświadczenia z zaawansowaną elektroniką jest zestaw edukacyjny ADALM-Pluto. Można go wykorzystać do odbioru i nadawania, także w zakresie transpondera szerokopasmowego – patrz ODDZIELNY  WĄTEK. Alternatywne rozwiązanie radia SDR umozliwia płytka LimeSDR-Mini. Bardzo ciekawy wpis na temat satelity QO-100 i zastosowania LimeSDR można znaleźć na stronie qrz.com DL2MDQ – mocno polecam.

Do połączania transceivera i konwera na Allegro można kupić oprawiony kabel z wtykami N – SMA o dowolnej długości. Kabel nie jest najlepszej jakości, ale w tym przypadku to jest korzystne, bo sygnał z TXa trzeba z reguły stłumić. W moim przypadku po przejściu przez 13 m kabla typu EKH155 5-watowy sygnał na 432 MHz na drugim końcu dał 3,2 W.

Wzmacniacz – najpopularniejszy jest WiFi Booster EP-AB003 , po drobnych przeróbkach (SP5GDM) da się z niego wycisnąć na wyjściu moc rzędu 3 W. Inne opcje to na przykład: SG Laboratory 20 W 126 Euro, Spectrian module 25 W 99 USD, PE1CMO 20 W 160 Euro. Osobiście zdecydowałem się na samodzielny montaż PA DC1RJJ/DJ0ABR 10 W – goła płytka to 15 Euro + 8 przesyłka. W lutym 2020 pojawiła się możliwość zakupu wzmacniacza w postaci zestawu do montażu.

Antena nadawcza – najlepszym rozwiązaniem jest postawienie drugiej paraboli tylko z anteną na 2,4 GHz. Ale jak zrobić antenę nadawczą aby dało się wykorzystać ten sam talerz co do odbioru? Kolega Ruben LZ1JH wymyślił 4x yagi 2 el – można obejrzeć na jego stronie qrz.com. Taka konstrukcja wygląda na pracochłonną i kłopotliwą ze względu na fazowanie, aby mieć polaryzację kołową. Popularne rozwiązanie to antena helikalna (GM3SBC, DH1ND, PY1SAN) czyli 3-6 zwojów nawiniętych w osi konwertera odbiorczego. Na początek wybrałem rozwiązanie anteny typu Patch Feed (t.zw. POTY) z płytek miedzianych z falowodem z rurki o średnicy 20 mm. Koszt wraz z dostawą z Holandii to ok. 200 PLN. Po zlutowaniu elementów miedzianych (stacja na gorące powietrze + lutownica), połączeniu z konwerterem Opticum RED i uszczelnieniu silikonem mój zestaw wygląda jak na rysunku poniżej. Zamiast oryginalnej cylindrycznej soczewki mikrofalowej użyłem pozostałą mi z konwertera Venton – odbierany sygnał był silniejszy. Rafał SP9VFD nie poszedł na łatwiznę i zrobił antenę samodzielnie, przy zachowaniu jak największej precyzji nie jest to takie trudne. Rafał przetestował kilka konwerterów montując je w końcówce falowodu i został przy Opticum LSP-02G. Teflonowa soczewka z przodu pochodzi z konwertera HQRF101.

Ciekawą koncepcję zastosował Wojtek DD5JI. Do nadawania wykorzystał prostą szerokopasmową antenę logarytmiczno-periodyczną, jaką można nabyć za niewielkie pieniądze .  Mimo tego, że antena daje polaryzację liniową i jej zysk jest niewielki, to słyszalność sygnału via QO-100 jest zaskakująco dobra.

Rafał SP9VFD zbudował zestaw do pracy wakacyjnej na bazie anteny o średnicy 60 cm zamontowanej na statywie. Konwerter został pozbawiony plastikowej obudowy. Pokazany niżej zestaw bardzo ładnie pracuje, SWR w całym paśmie jest 1,2 do 1,4. Za antenę 60 cm w zestawie wraz z składanym stojakiem trzeba dać 160 PLN.

Rafał, dziękujemy za poniższe zdjęcia z wyprawy na wyspę Hvar w Chorwacji!

17 sierpnia 2019 to dla SP5GNI dzień historyczny – pierwsza łączność via QO-100!

Zainstalowałem prowizorycznie konwerter DXpatrol  jak na fotografiach poniżej. Sygnał z FT991 w paśmie 432 MHz był dostarczony kablem  o długości 11 m. Straty to około 50%. W efekcie na wyjściu konwertera na 2,4 GHz otrzymał około 15dBm, czyli 30 mW (jeśli pomiary za pomocą miernika, tłumika 30 dB i przejściówek SMA/N były wiarygodne).

Zawołałem na CW stację B0/BG6LQV. Nie bez trudów, ale mnie odebrał i dał raport 539. Pierwsze koty za płoty, teraz pora na montaż wzmacniacza.

24 sierpnia wzmacniacz został zmontowany! Ponowne pomiary konwertera DXPatrol przy wykorzystaniu mniejszej ilości przejściówek dały tym razem wyniki zgodne z teorią. 5W z FT991 (+ straty na kablu) dało na wyjściu konwertera 20,2 dBm (100 mW). Wzmacniacz został dołączony do konwertera na stole jak na rysunku poniżej.

26 sierpnia DXPatrol i wzmacniacz zostały umieszczone w szczelnej obudowie  (poniżej po lewej) i zamontowane na antenie (poniżej po prawej). Moc wyjściowa została oszacowana na podstawie poboru mocy prądu stałego przez tranzystor i danych pomiarowych autorów rozwiązania płytki prototypowej tego wzmacniacza, gdzie dla zasilania 12 V sprawność była ok. 50%. W opisywanym przypadku przy zasilaniu 13,8V i wysterowaniu na wejściu 100 mW prąd pobierany był 540 mA, czyli moc pobierana ok. 7,4 W. W optymistycznym wariancie to by dawało 3,7 W RF 2,4 GHz na wyjściu. Zrobiłem ok. 10 QSO, sygnał przez korespondentów był oceniony jako bardzo dobry, raporty były na ogół 59.

Po pierwszych 5 dniach pracy miałem w logu 35 łączności przez QO-100, w tym SP9VFD, PY2GN, S01WS/p, EL2FL, ST2NH … Zauważyłem także aktywność pracy innymi emisjami, w tym SSTV. Dla odbioru SSTV przy pomocy programu MMSSTV należy w nim wybrać: Options-Setup MMSSTV(O)…-Misc-In (w moim przypadku Line1 Virtual Audio Cable), a w SDR Console w oknie Receive DSP w polu po wyświetlaczem częstotliwości należy wybrać ten sam kanał audio. Nadawanie odbywa się sposób standardowy dla danego transceivera. Udało się zrobić QSO ze stacją niemiecką oraz z Mauritiusu – patrz niżej.

Poniżej na jednym obrazku pokazane są widma emisji często spotykanych na transponderze wąskopasmowym. Zwykle spotyka je się oddzielnie. Obszar zaznaczony ma ma szerokość 3 kHz. Tej po prawej nie udało mi się rozszyfrować co to za modulacja (FreeDV?). Taką jak po lewej udaje mi się zwykle odczytać za pomocą programu KG-STV – to są obrazy jpeg.

Odbiór DATV – odbiór telewizji cyfrowej poprzez szerokopasmowy transponder w zakresie 10 491,000 – 10 499,000 to spore wyzwanie, jeśli NIE MA się urządzenia MiniTiouner. Wykorzystanie odbiornika  typu RTL-SDR i komputera do odbioru okazuje się możliwe, choć wymaga sporo zachodu. Należy pamiętać o ustawieniu napięcie zasilania LNB na polaryzację H (18V), lub o przekręceniu go o 90 stopni. Najlepiej zacząć od prób odbioru beacona (filmu non-stop) na częstotliwości wyjściowej LNB 742,5 MHz.

W systemie Windows odbiór DATV on-line umożliwia Windows Realtime DVB-S Demodulator for Es’Hail-2 & Amateur TV . Uruchomienie tego programu jest kłopotliwe, wersja 2.0.21 aktualnie dostępna (01.2021) z pewnością nie jest ostateczna.

W systemie Linux wykorzystuje się opracowaną do odbioru DATV aplikację leansdr. Najlepiej zacząć od strony autora, opisującej wymagania dotyczące sprzętu i oprogramowania. Instrukcja instalacji i stosowania aplikacji jest TUTAJ. Pomocnym okazał się też wpis ZR6AIC. Na podstawie swoich doświadczeń uważam, że samo posiadanie szybkiego komputera, zainstalowanie Linuxa i korzystanie z wyżej wymienionych stron to za mało, aby osiągnąć sukces. Podczas instalacji występuje szereg nieoczekiwanych problemów, których bez doświadczonego użytkownika Linuxa pod ręką nie udałoby mi się rozwiązać. Na szczęście miałem dostęp do wybitnego specjalisty SO5UCC (prywatnie to mój syn). W efekcie udało się stworzyć odpowiednie skrypty i uruchomić odbiór z QO-100. Obrazek poniżej pokazuje ekran podczas odbioru video-becona na 10 492,5 MHz (film „propagandowy” non-stop).

Natomiast poniżej pokazane są oba ekrany linuksowe podczas odbiory stacji nadającej przekaz z szybkością 500kS/s. Jakość całkiem przyzwoita…

Aby poprawić jakość odbioru zdecydowałem się wymienić talerz anteny na 120-centymetrowy. Zamontowałem też osłonę anteny POTY i LNB. Ciągle niektórych sygnałów nie udaje mi się zdekodować.

12 grudnia 2019 r. pojawiła się w końcu wersja programu Windows Realtime DVB-S Demodulator for Es’Hail-2 & Amateur TV umożliwiająca wykorzystanie płytki ADALM-Pluto do odbioru DATV, ale o ty będzie w innym wątku TUTAJ.

Duży talerz zamontowany na samym szczycie domu narażony jest na podmuchy wiatru, w ich wyniku uchwyt anteny uległ wygięciu i sygnał wyraźnie spadł. 16 stycznia 2020 roku przeniosłem antenę w miejsce mniej narażone na wiatr i wykorzystałem bardzo solidny, spawany uchwyt. Ze względu na brak doprowadzanego zasilania do nowego miejsca wzmacniacz został zdjęty. Wykorzystuję tymczasowo ustawiony w domu wstępnie uruchomimy wzmacniacz 30 W wg. DJ0ABR. Sterowany jest on poprzez moduł wzmacniacza z portalu aukcyjnego oznaczony jako SPF5189Z. Daje on wzmocnienie 12 dB i pracuje liniowo do ok. 20 dBm na wyjściu. Mogę łatwo wysterować ten wzmacniacz do 10 W mocy wyjściowej bez utraty liniowości. Straty w kablu o długości 13 m wynoszą aż 7 dB (moc 5 razy), ale to co dochodzi do anteny wystarczy by się dało się pracować przez QO-100. Tak będzie pewno do wiosny, dopóki nie zostanie rozwiązany problem zasilania, chłodzenia i wodoszczelnej obudowy.

Po dołączeniu w szereg drugiego modułu SPF5189Z udało się osiągnąć na wyjściu ok. 25 W przy zasilaniu 28 V i poborze prądu 2,1 A.

15 lutego 2020 postanowiłem sprawdzić, czy zamiana anteny POTY na helikalną coś zmieni. Szukając inspiracji znalazłem interesujący wpis DH1ND. Klikając na „Thing Files” można ściągnąć arkusz kalkulacyjny do obliczeń. Do wykonania anteny wykorzystałem kawałek laminatu dwustronnego, mosiężną rurkę o średnicy 2 mm (ze znanego francuskiego marketu) oraz kawałek plexi. Poziom i pion montażu wyznaczają przekątne kwadratu. Zrobiłem tak dlatego, ponieważ gdy przy montażu wystąpi konflikt z ramieniem uchwytu w paraboli, to obcięcie rogu jest łatwiejsze niż prostokątne wycięcie w reflektorze. Widoczny na zdjęciu kawałek miedzianej blaszki w kształcie trapezu 30x10x2 mm służy do dopasowania impedancji anteny do 50 omów. Średnica wewnętrzna helikala to 40 mm, skok 25 mm, liczba zwojów to 3,5. W innych źródłach znalazłem, że jest to optymalna liczba dla paraboli, oraz że antena spiralna jest raczej szerokopasmowa i tolerancyjna jeśli chodzi o wymiary (dotyczy to również reflektora). Użyty LNB to bardzo popularny model Opticum LSP-02G.

W pierwszej kolejności wykonałem pomiar SWR w układzie opisanym TUTAJ. Wynik 1,5 w zakresie 2400-2410 MHz można uznać za zadowalający. Poniżej nowy wygląd mojej czaszy satelitarnej z anteną helikalną.

Próby eterowe przeszły moje najśmielsze oczekiwania. Sygnał dla tej samej mocy odbierany przez transponder QO-100 było o 7 dB silniejszy, czyli skuteczność wzrosła 5-krotnie! Wprawdzie przy okazji został wyeliminowany odcinek 0,5 m kabla i 2 złącza SMA, być może helikal jest bliżej ogniska paraboli niż POTY, ale zmiana w każdym przypadku jest zasadnicza.

Dla ciekawości zmierzyłem SWR zdjętej anteny POTY. Dla f = 2400 MHz  SWR 1,8. Minimum SWR=1,2 było dla 2440 MHZ. Dla f = 2350 MHz  SWR 2,1. Dla f = 2500 MHz  SWR 2,6. Metodą delikatnego naginania obu blach miedzianych anteny można sprowadzić dla 2400 MHz SWR do wartości 1,2-1,3.

26 maja 2020 roku wzmacniacz 30 W wg. DJ0ABR wraz z przetwornicą podwyższającą napięcie został zamontowany na zewnątrz koło anteny. Wykorzystałem puszkę hermetyczną typu PK-9 i kawałek blachy 240x190x4 mm aby zwiększyć bezwładność cieplną. Moduł przetwornicy step-up 1200 W o maksymalnych zakresach napięcia wejściowego 10-60 V i wyjściowego 12-83 V znalazłem na jednym z aukcyjnych portali internetowych. Zasilany jest on ze standardowego zasilacza 13,8V (minus spadek napięcia na długim kablu), a napięcie wyjściowe jest ustawione na 28 V. Dysponując mocą 25-30W można zacząć próby nadawania DATV.

7 lipca 2020 w końcu opanowałem obsługę programu do tworzenia i edycji plików źródłowych OBS Studio, i podjąłem próbę nadawania sygnału DATV w kierunku przemiennika szerokopasmowego. Bardzo pomocna w tym była strona F5UII – jest tam szereg niezwykle użytecznych informacji dotyczących przygotowania i konfiguracji Adalm-Pluto oraz oprogramowania. Po wprowadzeniu w oknie Ustawienia/Stream komendy rtmp://192.168.2.1:7272/,2407.75,DVBS2,QPSK,125,23,0,nocalib oraz w oknie Ustawienia/Wyjście przepływności bitowej na 100 Kbps wcisnąłem przycisk „Rozpocznij stream”, obserwując monitor przemiennika szerokopasmowego QO-100. Parametr „125” to SR (symbol rate), czyli szybkość transmisji danych cyfrowego video. Wybrałem stosunkowo wolną transmisję ze względu na dysponowaną moc nadajnika – 25w to zdecydowanie za mało na wyższą jakość. Z satysfakcja zobaczyłem swój sygnał na ekranie:

Próbowałem go odebrać i zdekodować przy pomocy USB dongla RTL-SDR i programu Windows Realtime DVB-S Demodulator for Es’Hail-2 & Amateur TV , ale niestety sygnał był zbyt słaby dla takiej konfiguracji. Lecz na chacie monitora przemiennika QO-100  dostałem potwierdzenie od IK8OZV, że sygnał jest odbierany:

11:43 IK8OZV_Enzo Miro MER: 6.1 D3

MER to współczynnik błędów modulacji i można go uznać za wskaźnik siły sygnału w odbiorze. Teoretyczna minimalna wartość dla moich ustawień to (według informacji znalezionych na stronach F5UII ) 3,3 dB, a więc jak na pierwszy raz nie było źle.

Zdjęty z dachu pierwotny sprzęt posłużył mi do skompletowania zestawu przewoźnego. W skład jego wchodzi: talerz 90 cm, trójnóg, moduł POTY/LNB, DXPatrol i wzmacniacz w szczelnej obudowie,  odbiornik USB RTL-SDR, FT-991, laptop oraz zestaw odpowiednich kabli. Test zestawu zrobiłem przebywając w sierpniu 2020 r. u Krzysztofa SP5GNG w kwadracie KO02cm. Test pracy spod znaku SP5GNI/5 wypadł pozytywnie. Zdecydowałem się zabrać zestaw i wykorzystać go podczas pracy SP5GNI/8 z wyjazdowego QTH w Bieszczadach. Byłem tam na początku września 2020 r. korzystając z gościny Marka SP5MNF, który użycza do dyspozycji dla przyjezdnych krótkofalowców (i nie tylko) dom w Solinie w kwadracie KN19fj. Cały zestaw został zmontowany w pokoju z anteną skierowaną na satelitę QO-100 poprzez otwarte okno. Mimo zauważalnie większego tłumienia praca była całkowicie możliwa, otrzymywałem raporty 57-59.

W grudniu 2020 r na częstotliwości ok. 10489,580 MHz  zaczęły się pojawiać tajemnicze emisje cyfrowe. Szybko wyjaśniło się, że to efekt nowej aplikacji pod nazwa HS Modem, której autorem jest Kurt DJ0ABR. Przeznaczona ona jest do szybkiej cyfrowej transmisji danych w kanale  SSB o szerokości 2,7 kHz. W porównaniu z aktualnie stosowanymi systemami prędkość transmisji ma być większa od 5 do 10 razy. System został opracowany przede wszystkim dla satelity QO-100 do przesyłania:
– obrazów (automatyczne skalowanie na kilku poziomach jakości)
– plików tekstowych
– stron HTML (internetowych)
– plików binarne lub innych
– zdigitalizowanego głosu

Na stronie autora https://hsmodem.dj0abr.de/doku.php?id=en:start można znaleźć szczegółowe specyfikacje, dane techniczne, porównanie z innymi modami, wymagania sprzętowe, a także rekomendowane ustawienia w programie SDR Console. Generalnie aplikacja jest prosta w uruchomieniu, nie ma (na szczęście) zbyt wielu opcji do ustawiania. Ciekawą możliwością dodaną „przy okazji” jest możliwość wykorzystania programu do pracy RTTY.

Program jest do pobrania na stronie https://dj0abr.de/german/technik/sat/modem/images.htm.

Do uruchomienia pracy CW przez przez satelitę QO-100 nie trzeba wcale dużego nakładu pracy czy kosztów. Na początku roku 2021 Jacek SQ5BPF wymyślił i zbudował z tanich gotowych modułów prosty nadajnik na 2,4 GHz. W skład nadajnika wchodzą: moduł generatora, moduł wzmacniacza mocy i prosty układ zapewniający kluczowanie i ton CW do słuchania na słuchawkach (schemat poniżej).

Szczegółowy opis oraz fotografie można znaleźć na stronie internetowej Jacka SQ5BPF.

Poprzez stronę QO-100 DX Club można uzyskiwać dyplomy w różnych klasach za łączności poprzez tego satelitę. 3 lata zajęło mi zdobywanie dyplomu jak niżej:

Mirek SP5GNI