Łączność DMR w VOT

Radiotelefon AT-D578UV produkcji chińskiej firmy AnyTone DMR (Digital Mobile Radio) to intensywnie rozwijająca się przyszłościowa amatorska komunikacja UKF w pasmach 2 m i 70 cm, o nieograniczonym zasięgu, w której cyfrowe radiotelefony współpracują z cyfrowymi przemiennikami połączonymi pomiędzy sobą łączami internetowymi, kontrolowanymi przez system serwerów. Dzięki temu, teoretycznie, o ile nasz radiotelefon jest odpowiednio zaprogramowany informacjami o konfiguracji sieci DMR, możemy wywołać dowolny inny radiotelefon na świecie. Brzmi prosto, ale ilość i szczegółowość danych, nad którymi należy zapanować, przyprawia o zawrót głowy. Sytuacje dodatkowo komplikuje równoległy rozwój podobnych do DMR systemów, jak: DMR+, Fusion opracowany przez firmę YAESU, dPMR (digital Private Mobile Radio) i innych, oraz współpraca pomiędzy tymi systemami.

Aby cały system pracował poprawnie i bez wzajemnych zakłóceń, wymagane jest podporządkowanie się producentów urządzeń i użytkowników radiotelefonów szczegółowym ustaleniom standardu cyfrowej łączności radiowej opracowanemu przez Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI) i zatwierdzonemu w 2005 roku. Specyfikacja standardu DMR jest zawarta w serii dokumentów ETSI TS 102 361 (cz. 1-4). Praktyczną zasadę działania systemu dobrze opisuje „Poradnik DMR autorstwa Krzysztofa OE1KDA” – Tom 1 oraz Tom 2 .

Na początek każdy nowy użytkownik sieci musi zarejestrować swój znak w systemie DMR i uzyskać swój numer ID. Aktualnie (4 marca 2023) na świecie jest zarejestrowanych około 235 tysięcy, a w Polsce 3682 użytkowników systemu DMR. Jedną z aktualnie ciekawszych i przystępnych cenowo propozycji urządzeń DMR jest radiotelefon AT-D578UV (instrukcja jest tu) produkcji chińskiej firmy AnyTone. Dzięki koleżeńskiej pomocy Jacentego SP5TA z klubu SP5KAB, który opracował dla nas tak zwany „wsad”, czyli plik zawierający tysiące parametrów niezbędnych do konfiguracji pracy sieciowej radiotelefonu DMR, rozpoczęliśmy w VOT – Wirtualnym Oddziale Terenowym VOT-73 Polskiego Związku Krótkofalowców wdrażanie łączności oddziałowej DMR w zorganizowany sposób.

Przykładowo, z pięknego Karpacza w Karkonoszach, przez przemiennik SR6RWS (zainstalowany na Wielkiej Sowie), sieć internetową, przemiennik SR5WAD klubu SP5KAB (zainstalowany na kominie Elektrociepłowni Kawęczyn), można bardzo sprawnie nawiązywać łączność ze kolegami w Warszawie. Do łączności wystarcza mała dwupasmowa antenka Diamond MR-77 na dachu samochodu i tylko kilka watów mocy wyjściowej z radiotelefonu AT-D578UV.

Praca przez sieć DMR wymaga dużej wiedzy i dyscypliny podczas konfiguracji sprzętu i podczas prowadzenia łączności, i dla prawidłowego działania, najlepiej, gdyby była centralnie zorganizowana i uporządkowana, może na poziomie PZK. Wraz z coraz większą dostępnością taniego sprzętu, sprzedawanego niestety także każdemu „unlisowi”, powstanie inaczej duży chaos.

Antenka samochodowa Diamond Czapeczka promująca System Fusion opracowany przez firmę YAESU

Mapka okolic Karpacza w Karkonoszach Ośrodek Karkonoskiego Parku Narodowego w Karpaczu

Sarenka zainteresowana testami DMR Wolny kot patroluje okolicę

Świątynia Wang ewangelicki kościół parafialny w Karpaczu z XII wieku - sybol Karpacza Śnieżka najwyższy szczyt Karkonoszy 1603 m n.p.m. - symbol Karkonoszy

Korzystając z uwag Marcina SP5IOU umieszczonych na forum VOT-73 oraz z doświadczeń Mirka SP5GNI zamieszczamy poniżej uwagi praktyczne w oparciu o radiotelefon przenośny AnyTone  typu AT878 oraz przewoźny AT578UV.

Najnowszy firmware najlepiej ściągnąć ze strony dystrybutora Woxun. Tu są firmware i CPS-y do wszystkich radiotelefonów AnyTone. Ten www.wouxun.us/category.php?category_id=93 jest przeznaczony dla mniejszego AT878, a ten www.wouxun.us/category.php?category_id=94  dla AT578. Na dzień 4 marca 2023 dla AT878 najnowsza jest wersja  v3.01, a dla AT578UV (także PRO i PLUS) wersja v1.17 (uwaga – wersje dla modelu AT578VIII nie są kompatybilne z AT578UV !).

Uaktualnienie firmware dla AT578UV krok po kroku:

1. Pobrać z podanych wyżej stron odpowiedni dla typu radia plik
2. Rozpakować
3. Włączyć radio
4. Połączyć kablem mikro-USB z PC
5. Sprawdzić nr COM
6. Uruchomić D578UV_Setup_1.17.exe (na pulpicie zrobi się skrót D578UV_1.17 – do programu CPS)
7. Przeczytać „A read me first” – D578UV FW Update Including MCU Reboot Instructions.pdf
8. Uruchomić skrót D578UV_1.17 do programu CPS z pulpitu
9. Set – Set COM ustawić na właściwy numer portu
10. Program – Read From Radio
11. Sprawdzić Model Information – u SP5GNI było 00003
12. Zrobić kopię zapasową wsadu (ustawień) File – Save As np. new.rdt
13. Wykonać update zgodnie z punktami  5) do )8 w D578UV FW Update Including MCU Reboot Instructions.pdf
14. Nie wyłączać CPS!
15. Zrobić Reset/MCU Reboot zgodnie z D578UV FW Update Including MCU Reboot Instructions.pdf
16. Ustawić czas, datę itp
17. Odtworzyć ustawienia, czyli wgrać ponownie do radia wsad – w programie CPS: Program – Write to Radio
18. Powinny na wyświetlaczu pojawić odpowiednie dla wsadu informacje

Aplikacja CPS to program służący do programowania i uaktualniania radia, a także list kontaktów.

Nie należy korzystać z archiwalnych bryków, gdyż sposób postępowania może się zmieniać w zależności od wersji!

Można skorzystać z gotowego wsadu od któregoś z kolegów, którzy mają podobne radio. Po otwarciu wsadu trzeba uzupełnić swoje DMR-ID i znak, koledzy z innych lokalizacji muszą sobie określić z jakiego przemiennika mogą korzystać i skonfigurować sobie odpowiedni kanał. W razie potrzeby można skonfigurować systemy lokalizacji stacji APRS i DPRS.

Wsad autorstwa Jacentego SP5TA jest dedykowany i udostępniony dla VOT-73. Zawiera on dane większości członków oddziału. Skonfigurowano w nim szybki dostęp do indywidualnych wywołań:
– czerwony prawy klawisz – pojawia się lista grup. Strzałka do góry – indywidualne znaki
– należy wybrać korespondenta i nacisnąć PTT
– powinien otworzyć się przemiennik, na którym ostatnio korespondent był czynny
– jest to konieczne tylko w przypadku łączności poprzez różne przemienniki
– inne przydatne ID – strzałka w dół, np. ID o nazwie ULINK, służący do rozlinkowywania wszystkich dynamicznie zlinkowanych grup na przemienniku. Jest to bardzo przydatne, gdy pracują stacje na odległych przemiennikach na grupie, która pozostała zlinkowana na naszym przemienniku. Powoduje to nikomu nieprzydatne zajęcie kanału przemiennika i wtedy można rozlinkować zbędną grupę.

Aby porozmawiać przez ten sam przemiennik z kolegą z VOT-73, wystarczy wybrać kanał z przemiennikiem na którym chcemy rozmawiać np. SR5WAD ze skonfigurowaną grupą 26056. Potem naciskamy PTT i wołamy.

W przypadku wspomnianego wsadu SP5TA kanał nazywa się SR5WAD-56VOT73 i jest w Zone: 11.Strefa VOT73. W tej strefie są też inne przydatne kanały, w tym też analogowe.

 

 

 

 

 

 

 

Koledzy, którzy nie są w zasięgu przemiennika SR5WAD, muszą sobie do-konfigurować kanały z TG26056 stsosownie do wybranego przemiennika. Istotne parametry to częstotliwości TX i RX oraz Color code używany przez przemiennik. W naszej sieci DMR jest pewien bałagan, ponieważ dotychczas wszystkie przemienniki używały tego samego Color Code, natomiast obecnie stopniowo zmieniają Color Code na cyfrę okręgu (SR5WAD ma cc = 5).

Parametry przemienników można znaleźć na stronie Brandmeister: https://brandmeister.network/ (zakładka repeaters), można także odszukać przemiennik po znaku i tam są częstotliwości, Color Code, zlinkowane grupy itd. Warto się z tą stroną zapoznać, gdyż można tam łatwo sprawdzić czy jest się widzialnym/słyszalnym w sieci DMR.

Najświeższa cyfrowa lista kontaktów DMR dla Twojego AnytoneSzukasz najświeższej cyfrowej listy kontaktów DMR dla Anytone? Cyfrowa światowa lista kontaktów kompatybilna z Anytone AT-D578UV, AT-D868UV, AT-D878UV, z podziałem na kontynenty, jest automatycznie i w sposób ciągły generowana na stronie KF5IW, która zawiera pliki CSV gotowe do zaimportowania do radia. Instrukcje dotyczące aktualizacji listy kontaktów można znaleźć tutaj.

Na początku marca 2023 r. opracowana została nowa lista ID’s (Paweł SQ5E i Zygi SP5ELA) z aktualizacją z dnia 05.03.2023 r. Prace koncentrowały się nad poprawieniem danych stacji polskich. Poprawiono w sumie 500 wpisów stacji polskich. Nie zajmowano się wpisami stacji ze świata. Lista zawiera 234.700 wpisów zarejestrowanych stacji w systemie DMR i ich numerów ID.

Lista jest udostępniona publicznie i jest dostępna na portalu klubu SP5PBE (https://sp5pbe.rf.pl), portalu VOT PZK (https://vot.pzk.org.pl), a także na naszej stronie z plikami do pobrania TUTAJ . Po rozpakowaniu lista jest kompatybilna z Anytone AT587UV (500tys. IDs). Jest to plik EXCEL typu *.CSV (uwaga – program EXCEL zainstalowany w systemie Windows z lokalizacją PL nie otwiera go prawidłowo ze względu na inny stosowany znak de-limitera kolumn – średnik zamiast przecinka stosowanego przez większość świata).  Dla radia AT878UV należy z pliku usunąć rekordy > 199.000, ponieważ pamięć radia „Małego” jest na 200 tys. IDs. Chyba, że ktoś ma nowego AT-D878VII, który pamięć na 500 tys. IDs.

Listę importujemy do radia za pomocą CPS-a poprzez MENU –> Tool / Import / Digital Contact List i wskazujemy wypakowany plik *.CSV.

Liczba komentarzy: 4

  • Funkcjonalnie i technicznie to taka amatorska telefonia komórkowa. Tyle, że nie trzeba abonamentu płacić i telefon trochę większy.
    Na czym miałby polegać chaos, przy dostępie taniego sprzętu? Radiotelefony analogowe są tak dostępne i chaosu chyba nie ma.

    Zbyszek

    Odpowiedz
  • Mam „ideologiczne” wątpliwości co do takich hybrydowych systemów łączności jak tu opisany. Jeżeli chcę porozmawiać z samochodu niedaleko Karpacza z kolegą w Warszawie, używam systemu trunkingowego TDMA z wywołaniem kodowym, zwanym telefonią komórkową GSM. Pokrycie kraju prawie 100%, jakość doskonała, profesjonalna konserwacja przemienników, koszt rozmowy praktycznie żaden. Oczywiście działa to dopóki „siły specjalne” nie wyłączą systemu. DMR itp. wydaje mi się być amatorskim naśladowaniem rozwiązań GSM. Do kupienia radio, do ustawienia sterta nic mi nie mówiących parametrów, jedno co mam zrobić to nacisnąć PTT. Ile w tym jest krótkofalarstwa, ile użyteczności? Jako EmComm się też nie nadaje, bo internet równie łatwo wyłączyć jak GSM. Mnie przynajmniej to nie „kręci”. Czy ktoś zechciałby spróbować mnie przekonać do tej formy uprawiania hobby? Hejterom z góry dziękuję.

    73 Marek sp5isz

    Odpowiedz
    • Cześć.

      Przekonać Cię nie przekonam, bo nie to jest celem tej wypowiedzi.

      Może po prostu postaram się naświetlić co i jak.

      Porównanie do amatorskiej sieci komórkowej jest jak najbardziej trafione pod warunkiem, że masz radio wspierające roaming.

      Każdy ma swój ID (jak nr telefonu).
      Możesz zaprogramować radio tak, by korzystajac z roamingu automatycznie przełączało się pomiędzy przemiennikami utrzymując wybraną przez Ciebie grupę rozmowną (coś jak chat room’y) – w ten sposób nie musisz kombinować jadąc przez Polskę (i nie tylko) w zasięgu jakiego przemiennika jesteś.

      Efektywniej wykorzystuje pasmo (2 timesloty pozwalają na jednoczesną pracę 2 użytkowników z jednego przemiennika w jednym czasie).

      Skrobnij mail’a to mogę jeszcze parę przykładów dlaczego DMR jest fajny podać 🙂

      Pozdrawiam, 73

      Odpowiedz
      • Witam.
        Czemu nie chcesz publicznie napisać o tych fajnych przykładach DMR?
        Wszyscy byśmy chętnie poczytali.
        Może bym się przekonał do słuszności wprowadzania tych systemów.
        Poza oczywistymi korzyściami pod względem komunikacji przez internet i tym samym ogólnoświatowy zasięg, to jest to jednak komunikacja po necie. Jakby kolejny komunikator. Taka sprzętowa wersja Echlinka.
        Zależność jednak od sieci komercyjnych i pominięcie w wielu przypadkach drogi radiowej ( hotspoty ) stwarza jak dla mnie wrażenie, że krótkofalarstwo się powoli spycha do intenetu w wirtualne sieci, a na pasmach zwłaszcza VHF/UHF coraz mniejszy ruch.
        Noże to jednak być skutek niedoinformowania co do zalet tego rozwiązania i propagowanie zalet być może by wpłynęło na zmianę opinii.

        Pozdrawiam
        Wojtek SQ5MBG

        Odpowiedz

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *